Wieża ciśnień

Wieża ciśnień, zwana też wieżą wodną, położona jest na południowo-wschodnim krańcu Giszowca (na rogu ulic Górniczego Stanu i Pszczyńskiej), w najwyżej położonej części dzielnicy. Posiada zbiornik tłoczny o poj. 150 m³. Stoi ona na solidnej kolistej podstawie i ma kształt zwężającego się walca, którego obwód w miarę wznoszenia się w górę zmniejsza się stopniowo w stosunku do dolnej części, dodając lekkości całej budowli. Sam zbiornik wodny tworzy bryła o podstawie foremnego ośmiokąta, podpierana przez szesnaście mocno zaakcentowanych wsporników (konsoli). Nad całością pojemnika, wznosi się pokryty czerwoną karpiówką dach, uformowany w kształcie ośmiokątnego ostrosłupa, którego szczyt na wysokości 33 metrów uwieńczony jest latarnią, a obecnie również przekaźnikiem telefonii komórkowej. Firma telekomunikacyjna PTK Centertel dostała zgodę na umieszczenie urządzeń w zamian za generalny remont obiektu.

Wieża ma pięć kondygnacji. Wpis do rejestru zabytków z 1987 roku tak charakteryzuje każdą z nich:

1. kondygnacja – jej głównym elementem jest przypadający na I osi portal uskokowy w kształcie arkady, zamknięty łukiem pełnym. Pozostałe osie wyznaczają otwory okienne w formie arkad zamkniętych łukiem płaskim;
2. kondygnacja – na każdej z ośmiu osi okiennych zostały rozmieszczone na przemian bądź pojedyńcze otwory okienne o kształcie opisanym powyzej, bądź w formie biforiów;
3. kondygnacja – umieszczone są w niej identyczne otwory okienne jak w poprzedniej, lecz została ona wzbogacona poprzez wprowadzenie prostokątnych balkonów o pełnych balustradach, wysuniętych przed lico elewacji, wspierających się na kamiennych kroksztynach;
4. kondygnacja – wprowadzono w niej 8 otworów okiennych w kształcie okulusa;
5. kondygnacja – na każdą oś przypada triforium złożone z trzech arkadowych otworów, od IV kondygnacji oddziela ją forma gzymsu utworzonego z kroksztynów i łączących ich łuków arkadowych o kształcie łuku płaskiego.

Rurociągi uliczne rozprowadzały wodę z wieży do najodleglejszych miejsc wszystkich ulic osiedlowych. Wzdłuż ulic co sto metrów stały ozdobne żurawie wodne, z których mieszkańcy osiedla czerpali wodę. Te wszystkie urządzenia odznaczały się doskonałą jakością, dzięki ich solidnemu wykonaniu przez Katowitzer Kreiswasserleitung (Katowicki Okręgowy Zarząd Wodociągów). Celem doprowadzenia wody ustawiono w Zawodziu pompę elektryczną, która w połączeniu z umieszczoną w kotłowni Giszowca pompą tłoczącą, doprowadzała wodę do wieży ciśnień. Za instalacje wodociągowe spółka Georg von Giesche's Erben zapłaciła 150 tysięcy Marek.

Plan wieży ciśnień, wraz z przekrojami.
Projekt z archiwum kopalni „Wieczorek”