Dawna szkoła katolicka

Obecnie centrum biurowo-konferencyjne

Pokaż na mapie
pl. pod Lipami 5
40-477, Katowice-Giszowiec
Szkoły w roku 1910, ukończone dwa z trzech budynków
Szkoły w roku 1910, ukończone dwa z trzech budynków

Do zapewnienia najmłodszym mieszkańcom odpowiednich warunków do rozwoju, niezbędne było stworzenie placówki oświatowej. W przeciwieństwie do innych udogodnień zapewnionych przez budowniczych osiedla, utworzenie szkoły w nowej osadzie było wymagane również przepisami prawa. Historia szkolnictwa w Giszowcu rozpoczęła się 19 października 1908 roku, kiedy to oddano do użytku pierwszy z trzech budynków katolickiej szkoły powszechnej, położony na południowo-zachodniej parceli rynku. Kolejne dobudowano w ciągu następnych dwóch lat. Początkowo sale lekcyjne w dwóch pierwszych budynkach znajdowały się jedynie na parterze (po cztery sale). Wyższe piętra zajmowały mieszkania dla samotnych nauczycieli, pokoje konferencyjne i pomieszczenia przeznaczone na zbiory szkolne i pomoce naukowe. Dopiero w trzecim (po stronie wschodniej) z budynków urządzono osiem sal lekcyjnych na obydwu kondygnacjach.

W momencie uruchomienia szkoły pracę rozpoczęło dwóch nauczycieli, a naukę 55 dzieci. Na początku grudnia 1909 roku do szkoły uczęszczało już prawie 900 uczniów, w 13 klasach. Poza mieszkaniami na terenie szkoły, wybudowano także specjalne domy mieszkalne dla żonatych nauczycieli. Lekcje prowadzone były w języku niemieckim, nawet dla dzieci polskiego pochodzenia.

Najmłodszy z trzech budynków
Najmłodszy z trzech budynków

Pierwszym dyrektorem placówki został Vincent Mücke, który pełnił tę funkcję do 1922 roku. Wtedy to, po objęciu władzy nad terenem Giszowca przez Polskę, wymieniono większość kadry nauczycielskiej, a nowym dyrektorem mianowano Jana Balickiego. W kronice szkolnej uroczyście odnotowano m.in., że „skończył się czas gnębienia ludu polskiego na Górnym Śląsku przez pruskich urzędników”. W tym samym roku w niszy ogrodzenia szkolnego wybudowano także pomnik Powstańców Śląskich. W związku z tym, że na Giszowcu nadal zamieszkiwała ludność niemieckojęzyczna, w szczególności rodziny kadry urzędniczej kopalni Giesche, zdecydowano się również na utworzenie pięciu klas niemieckich. Szkołę niemiecką zlikwidowano ostatecznie w 1928 roku.

W 1928 roku przebudowano jeden z budynków, zamurowując balkon i zamieniając dawne mieszkanie dyrektora w 4 sale lekcyjne. Planowano także budowę sali gimnastycznej, lecz nie doszła ona do skutku. W 1929 roku uroczyście nadano szkole imię Stanisława Kostki. W październiku 1935 r. szkołę podzielono na dwie odrębne placówki – ośmioklasową szkołę nr 6 i siedmioklasową szkołę nr 7.



Dzieci przy pomniku Powstańców Śląskich, 1931

We wrześniu 1939 roku szkoły podzielono na część męską i żeńską. Pod okupacją hitlerowską nowym dyrektorem został Robert Porrmann, będący też aktywnym kierownikiem grupy miejscowej NSDAP. Szkole nadano imię Hermanna Göringa. Powrócono do prowadzenia nauki w języku niemieckim, a używanie języka polskiego lub śląskiego piętnowano. W 1943 jako nauczycielka pomocnicza rozpoczęła w niej również pracę żona zamieszkującego willę dyrektorską gauleitera Brachta, Paula.

Budynki szkolne w latach 80.
Budynki szkolne w latach 80.

Po wojnie działalność wznowiła szkoła polska, tym razem pod numerem 5. Początkowo jeden z budynków zajmowany był przez wojsko. W 1951 roku nadano szkole nr 16, a w 1959 nowego patrona – Marię Konopnicką. Od 1964 roku, po włączeniu Giszowca w skład Katowic, szkoła funkcjonowała pod numerem 54. W latach 1971-72 wszystkie trzy budynki połączono przewiązką.

W 1978 roku uczniów przeniesiono do nowego budynku przy ul. Wojciecha, jednak już w 1981 roku, gdy w związku z rozbudową osiedla w szybkim tempie przybywało nowych uczniów, w starych budynkach zdecydowano się na stworzenie nowej szkoły nr 51 im. Fryderyka Chopina. Dopiero w 1993 roku otwarto pierwszą część nowych zabudowań tzw. „Szkoły Marzeń”, gdzie ostatecznie przeniosła się placówka.

W 2002 roku zaniedbane budynki szkolne kupił prywatny inwestor, firma Opal Maksimum. Początkowo mówiono o urządzeniu tutaj domu spokojnej starości, ale zdecydowano się przekształcić obiekt w centrum biurowo-konferencyjne, którą to role pełni do dziś.


Dyrektorzy szkoły w Giszowcu

  • 1908-1922 Vincent Mücke
  • 1922-1927 Jan Balicki
  • 1927-1928 Tadeusz Wolf
  • 1928-1935 Alfred Rzeźniczek
  • 1935-1939 Alfred Rzeźniczek (SP6)
  • 1935-1939 Adam Wilkosz (SP7)
  • 1940-1945 Robert Porrmann
  • 1945-1946 Jan Piąty (SP5)
  • 1946-1951 Józef Piasecki (SP5)
  • 1951-1964 Józef Piasecki (SP16)
  • 1964-1990 Włodzimierz Żyglicki (SP54)
  • 1981-2002 Wiesława Pilorz (SP51)

Oprac. Paweł Grzywocz
Literatura: